سر گذشت روبنس نقاش مشهور دوره باروک

نویسنده: ایکاروس، تاریخ انتشار: دو شنبه ۳۱ تیر ۱۳۹۸

پیتر پل روبنس نقاش مشهور دوره باروک در 28 جون 1577 در وستفالی در آلمان کنونی به دنیا آمد. وی بیشتر دوران هنری خود را در فلاندر و در بلژیک کنونی به سر برد. سبک وی نیز از همین منطقه به نام سبک فلاندر گرفته شده است. همینطور یک نقاش بسیار توانا با آثاری پویا و سرزنده در سبک باروک نیز بود. از روبنس تعداد نسبتا قابل توجهی آثار پرتره و منظره بر جای مانده است. همچنین او نقاش بسیار مشهوری در سبک میتولوژی و موضوعات مذهبی می باشد. همینطور در مدت زمانی طولانی مدیر و مسئول برنامه ریزی برای دکور کردن فضاهای گوناگون بوده است و در کنار این مسئولیت، مدیریت بسیاری از کارگاهای هنری مشهور در اروپا را بر عهده داشته است. وی هنرمندی سرشار از انرژی و با توانایی های گوناگون بوده است. پدرش جان روبنس یک وکیل و عضو انجمن شهر آنتورپ بود. پدر در سال 1568 به همراه همسر خود به منطقه هلند اسپانیایی (بلژیک امروزی) به دلایل مذهبی گریختند. پس از درگذشت پدر، روبنس به همراه مادر و فرزندان دیگر به آنتورپ بازگشتند و او تحت سرپرستی مادر، بزرگ شد. مادر یک رومن کاتولیک بود و روبنس جوان تحت آموزه های کلاسیک رشد کرد و مورد آموزش قرار گرفت. آموزش هنری روبنس در سال 1591 زیر نظر توبیاس وراهشت آغاز شد. وی یک هنرمند و نقاش منظره میان مایه در دوره خود بوده است. در این دوره یک سال نزد توبیاس به یادگیری پرداخت و پس از آن به شهر آنتورپ که یک مرکز هنری آن دوران بود رفت. در این شهر در نزد هنرمند مشهور آن دوران به نام اوتو ون وین که رئیس اتحادیه نقاشان سنت لوقا بود به یادگیری نقاشی پرداخت. ون وین در کنار نقاشی کردن و هنرمند بودن، انسان شناس برجسته ای نیز بود و به همین جهت تاثیرات عمیقی بر روی روبنس بر جای گذاشت که در آثار آینده وی از انسانها کاملا مشهود می باشد. بیشتر آثار دوران متقدم این نقاش بزرگ از بین رفته و یا احراز هویت آنها غیر ممکن می باشد و تشخیص اینکه این آثار متعلق به هنرمند است یا خیر مشکل می نماید. پرتره مرد جوان را میتوان قدیمی ترین کار این هنرمند بشمار آرود. این اثر در سال 1597 خلق شده است.


پرتره مرد جوان اثر روبنس

پرتره مرد جوان اثر روبنس


در سال 1598 به عضویت انجمن نقاشان سنت لوقا درآمد. احتمالا برای یک مدت نه خیلی طولانی در استودیو و کارگاه نقاشی ون وین به کار ادامه داد و بعد از آن در می 1600 به ایتالیا مهاجرت کرد. در ونیز به شدت تحت تاثیر روشنگری و صحنه های دراماتیک رنسانسی قرار گرفت. آثار اساتیدی مانند تیسین، تین تورتو و ورونزه تاثیر عمیقی بر روی روبنس بر جای گذاشت. وی سپس توسط وینچنزو گونزانیا، دوک بزرگ ماتوا استخدام شد و در آنجا به خلق و بعضا کپی آثار رنسانسی و پرتره های با شکوه پرداخت. در اکتبر سال 1600 روبنس، دوک فلورانس را برای برگزاری مراسم ازدواج خواهرزن وی ماریا د مدیچی با پادشاه فرانسه هنری چهارم همراهی کرد. در همان سال اول مسافرتش به ایتالیا به تمام نقاط آن کشور مسافرت کرد و دست به خلق کتاب اسکیس ارزشمندی زد که در آن کپی بسیاری از آثار هنرمندان بزرگ رنسانس به شکل طراحی وجود داشت. در سال 1601 به رم رسید، جایی که سبک جدید باروک به وسیله کاراواجو و هانیبال کاراچی به وجود آمده بود. سبکی که تلفیقی از ناتورالیسمی بود که با قهرمان گرایی و ایده آل گرایی میکل آنژ و رافائل ترکیب شده بود. این سبک به سرعت روبنس را تحت تاثیر خود قرار داد. اولین پروژه نقاشی در رم که در سالهای 1601 تا 1602 به انجام رسید سه تابلوی نقاشی بود. وی این پروژه را برای کلیسای سنت هلن در سانتا کروچه به انجام رسانید. در سال 1603 خانواده گنزاگنا اولین وظیفه دیپلماتیک را به روبنس محول نمود که آن نیز تحویل یک نقاشی به پادشاه اسپانیا فیلیپ سوم بود. در سال 1603 برای نخست وزیر شاه فیلیپ، دوک لرما یک نقاشی از سری نقاشی های تصویر سوارکار بر روی اسب را به تصویر کشید. این نقاشی در سنت ونیزی به تصویر کشیده شده بود و تاثیر از آثار تیسین و تینتورتو در آن دیده می شد.


دوک لرما اثر پیتر پل روبنس

دوک لرما اثر پیتر پل روبنس


در سال 1605 روبنس سفر دوم خود به رم را انجام داد. در این سالها به همراه برادرش شروع به مطالعه و کنکاش در هنر باستان و زبان شناسی کرد. وی به جستجو و مطالعه مجموعه مجسمه های رمی و همچنین نیم تنه های اساطیری پرداخت. در سال 1606 یکی از بزرگترین پروژه های هنری دوران عمر خود را دریافت کرد: نقاشی بر روی محراب بالایی کلیسای سانتا ماریا در والیچلا. اثر روبنس در این پروژه بعدها الهام بخش آثار مجسمه ساز بزرگ باروک، برنینی شد.

در سال 1608 به روبنس خبر بیماری مادرش رسید، به سرعت به خانه بازگشت اما بسیار دیر شده بود. با وجود خبر دردناکی که با درگذشت مادر دریافت کرد، اما بازگشت به وطن نکات مثبت زیادی را در پی داشت. برادر روبنس یک شغل مهم و پردرآمد را کسب کرد. از طرف دیگر جنگهای میان اسپانیا و تجزیه طلبها به پایان رسید و این امر موجب شکوفایی اقتصادی در منطقه فلاندری شد. به روبنس یک سفارش نقاشی برای سالن شهر آنتورپ داده شد که این امر منجر به شهرت استاد نقاش در وطن خود گشت. اگرچه شرایط خوبی در ایتالیا داشت و مشتاق بازگشت بود اما نماینده پادشاه و همسر وی، او را متقاعد به ماندن در آنتورپ کردند. روبنس از مالیات معاف شد، محدودیتهای شهروندان عادی در مورد وی از بین رفت و وظایف شهروندی بروکسل از او سلب گردید. اینها امتیازات بسیاری برای این هنرمند محسوب می شد. بنابراین بازگشایی استودیوی شخصی در آنتورپ بسیار قابل دسترس و سهل شد. در اکتبر 1609 با دختری نوزده ساله به نام ایزابلا برانت ازدواج کرد. و این ازدواج را با خلق یک تابلوی دونفره از خودش و همسرش جشن گرفت. در سال 1610 تقریبا یک هنرمند ثروتمند به حساب می آمد و یک خانه زیبا و باشکوه و یک کارگاه نقاشی مجهز را خریداری کرد.


روبنس و همسرش

روبنس و همسرش


پس از پایان جنگ به مدت دوازده سال بازسازی کلیساها در شهرهای بلژیک ادامه یافت و روبنس نیز در این بازسازی ها شرکت داشت. نخستین پروژه بزرگ روبنس در آنتورپ اثر سه لت بالا کشیدن بر صلیب بود. این اثر در سالهای 1610 و 1611 خلق شد. خلق این اثر با الهام و ترکیب از آثار تین تورتو و کاراواجو و تلفیق آن با رئالیسم فلاندر خلق شد. این اثر همچنین با استفاده از سبک فیگورهای نوع ابر قهرمانی جلوه خاص و زیبایی به خود گرفت.


بالا کشیدن بر صلیب اثر روبنس

بالا کشیدن بر صلیب اثر روبنس


اما دومین اثر سه لت برای کلیسای جامع آنتورپ اجرا شد. این اثر فرود از صلیب نام داشت که در سالهای 1611 تا 1614 خلق شد. در اثر گرایشات کلاسیک بسیار به چشم می آید و همینطور روبنس گرایش شدیدی به نقاشی سنتی هلندی را از خود به نمایش گذاشته است. همینطور می توان تاثیر نقاشان بزرگ هلندی مانند یان وان آیک، هانس مملینگ و راجر ون در ویدن را مشاهده کرد. این اثر شهرت بسیاری کسب کرد و از نکات مهم آن می توان از تاثیر آن بر روی رامبراند جوان نام برد.


فرود از صلیب اثر روبنس

فرود از صلیب اثر روبنس


در سالهای بین 1610 تا 1620 ما شاهد تولید عظیمی از آثار نقاشی توسط کلیسای رومی هستیم. تصاویری قدرتمند و بسیار احساسی از مسیح، مریم مقدس و اشخاص مقدس خلق می شود. در این سبک و تولید این نقاشی ها روبنس تبدیل به یک نقاش بلند پایه و یکی از سردمداران این سبک می گردد. وی در شمال اروپا تبدیل به یک هنرمند بلامنازع و بی رقیب می شود که به صورت عیان صاحب مطلق این سبک به شمار می رود. در میان مهم ترین آثار روبنس در این دوره می توان به قضاوت آخر، خلق شده در سال 1616 و مسیح در صلیب که نام دیگر آن مسیح در میان دو قاتل نیز می باشد که در سال 1620 خلق شده اشاره کرد.


مسیح در صلیب

مسیح در صلیب


همینطور در طول این سالها آثار بسیاری با موضوعات غیر مذهبی از قبیل میتولوژی، صحنه های شکار، موضوعات تاریخی و پرتره نیز خلق کرد. یکی از مهمترین آثار میتولوژی و از اولین ها میتوان به اثر تعرض به دختران لئوکیپوس اشاره کرد. همینطور می توان به اثر زیبای شکار اسب آبی و کروکودیل سال 1618-1617 که یکی از نقاشی های صحنه شکار می باشد اشاره کرد.


شکار اسب آبی و کروکودیل

شکار اسب آبی و کروکودیل


در اینکه توانایی روبنس در خلق این آثار شکوهمند و عظیم بسیار بالا بود شکی نیست. اما میتوان گفت وی نسبت به بسیاری از نقاشان از موقعیت و اقبال بسیار بالایی نیز برخوردار بود. او به لطف استودیوی بسیار بزرگ و امکانات زیاد و همینطور دستیاران بسیار زبردست و همکاران حرفه ای خود موفق به خلق آثاری بسیار زیبا و با شکوه شد. اکثر آثار از یک نقاشی کوچک رنگ روغن بر روی یک پنل کوچک توسط خود هنرمند آغاز می شد. این قسمت در واقع ترکیب بندی کلی اثر بود و به مرور اجزاء و فیگورهای مختلف به اثر اضافه شده و بدنه کار شکل می گرفت. اما کار در ابعاد اصلی معمولا توسط دستیاران وی اجرا می شد و روبنس فقط قسمتهای کلیدی و بسیار مهم و همینطور قلمهای نهایی اثر را اجرا می کرد. همینطور در پایان کار اجرای لایه آخر نقاشی معمولا توسط خود استاد به انجام می رسید. سپس بسیاری از نقاشی های روبنس به صورت چاپ دستی نیز کپی می شد و این چاپها در سرتاسر اروپا پخش می شدند. یکی از پر آوازه ترین شاگردان روبنس آنتونی ون دایک بود که در سن 22 سالگی وارد کارگاه نقاشی روبنس شد. در سال 1616 شاگردی روبنس را آغاز کرد و به مدت چهار سال در استودیوی او باقی ماند. این اعجوبه جوان با پشتکاری خیره کننده پیشرفت می کرد و تمام آموزه های استاد خود را به سرعت فرا می گرفت. از درک آناتومی تا نور پردازی های خاص استاد بزرگ گرفته تا تقلید استادانه از روبنس و گوش دادن دقیق به راهنمایی های وی همه را به طور دقیق رعایت می کرد. روبنس همینطور در استودیوی خود با اساتیدی در گرایش های گوناگون نقاشی همکاری داشت. فرانس اسنیدرز نقاش حیوانات و نقاش گل و گیاهان و جانسون بروگل مثال های بارزی هستند. در همین دوران بود که وی دست به خلق آثار بسیار چشمگیر و زیبایی نیز زد که از مثالهای بارز آنها می توان به شکار شیر و یا چهار قاره اشاره کرد.


شکار شیر اثر روبنس

شکار شیر اثر روبنس


روبنس همینطور علاقه زیادی به جمع آوری مجسمه داشت، اما علاق وی در این مورد تنها به جمع کردن آن خلاصه نمی شد. وی برای دکور داخلی و خارجی کلیساها مجسمه های گوناگون طراحی می کرد. همینطور برای پروژه های معماری نیز با کلیساها همکاری می کرد. در سال 1622 روبنس توسط مادر ملکه فرانسه به پاریس فراخوانده شد. روبنس تزیین یک کاخ سلطنتی که ساخت آن اخیرا به پایان رسیده بود را بر عهده گرفت. وی در پاریس یکی از جاه طلبانه ترین و بزرگترین پروژه های هنری خود را به اجرا گذاشت. او با استفاده از دانشی که از هنر کلاسیک داشت و پیشینه مطالعه اساطیری، دست به خلق یک مجموعه خیره کننده و زیبا زد. این آثار به نام چرخه ماریا مدیچی مشهور شد. این آثار برای کاخ لوکزامبورگ سفارش داده شد. توافق بر سر 24 تابلو انجام شد. تعداد 21 تابلو زندگی ماری مدیچی و کشمکش های وی را به تصویر می کشد و سه تابلوی دیگر پرتره هایی از پدر و مادرش می باشند. این آثار امروزه در موزه لوور نگهداری می شوند.


یکی از تابلوهای چرخه ماریا مدیچی

یکی از تابلوهای چرخه ماریا مدیچی



به واقع هنر روبنس را می توان تلفیقی از رئالیسم زیبای فلاندر و سبک کلاسیک و رنسانس شگفت انگیز ایتالیایی تلقی کرد. استعداد و پشتکار وی توام با تاثیر گذاری کاراکترهای نقاشی هایش باعث تاثیرات عمقی بر سبک باروک قرن هفدهم شد. فیگورهای خاص و سرزنده، داینامیک بودن و حرکت در تابلوها باعث شد که نقاشی ها ارزش و اهمیت بسیار خاصی در تاریخ هنر داشته باشند. روبنس همواره یکی از نقاشانی است که سبک و حوزه فعالیتش بسیار وسیع بوده و حجم عظیمی از انواع گوناگون سبکهای نقاشی را در بر میگیرد. به واقع می توان گفت که وی یکی از سرآمدهای نقاشی غرب و جزو بزرگترین ها می باشد. همچنین یکی از بزرگترین کارگاه های نقاشی در اروپا متعلق به وی بوده و به جرات می توان گفت که میتوان او را از این نظر با رافائل در قرن گذشته مقایسه کرد. گرایشهای حماسی آثار وی تنها یک بعد از مهارتها و تخصص او می باشد. این هنرمند بزرگ همچنین یک کارشناس هنر کلاسیک و به واقع یک انسان شناس چیره دست نیز می باشد. سیطره و نفوذ سبک روبنس تا حدود سه قرن از وندایک تا نقاش امپرسیونیسم پیرآگوست رنوار گسترش یافت. این نفوذ نه تنها در ناحیه فلاندر و اطراف آن بلکه به جرات می توان گفت که در سرتاسر اروپا حس می شد. در ایتالیا نفوذ او در نقاشان باروک مانند لوکا جوردانو و دیگران کاملا مشهود بود. در اسپانیا ولاسکوئز تاثیرات زیادی از این نقاش بزرگ گرفت و در کنار وی بارتولومه استبان موریلو را میتوان روبنسی ترین نقاش اسپانیا به حساب آورد. در آکادمی سلطنتی فرانسه هنرجویان این آکادمی در مطالعه بر روی رنگ به واقع روبنس را قهرمان خود می پنداشتند.

در سبک روکوکو که توسط ژان-آنتوان واتئو ظهور کرد میتوان به وضوح تاثیرات عمیق آثار روبنس را مشاهده کرد. در انگلستان توماس گِیْنزبرا نقاش منظره و پرتره و سر جاشوا رینولدز نقاش تاثیر گذار پرتره تحت سیطره روبنس قرار داشتند. در قرن نوزدهم میلادی اوژن دلاکروا نقاش قدرتمند فرانسوی نوشت به ندرت می توان عدم تاثیرپذیری نقاشان بزرگ از آثار روبنس را ملاحظه کرد. روبنس را به واقع می توان نقاش، دیپلمات، مدیری بزرگ و معماری قابل، خطاب کرد. وی را میتوان مردی برآمده از دل رنسانس که تکمیل کننده سبک باروک می باشد نامید.


سلف پرتره

سلف پرتره روبنس



ترجمه، گرد آوری و تهیه مطالب: جواد اکبر زاده



دیدار - دریچه ای به کلاسهای اخیر

نگاه مختصری به آنچه که اخیرا در کلاسهای حضوری گذشته است.
فیلمهای کوتاه از کارهای در حال انجامی که در آموزشگاه نقاشی ایکاروس و توسط هنرجویان سیاوش مهویس صورت گرفته است.

نقاشی های ما با شما سخن میگویند

اثری از هنرمند آموزشگاه مرتضی طاهری

اثری از هنرمند آموزشگاه میترا بهاری

اثری از هنرمند آموزشگاه فاطمه مرتضی طاهری

 

کلاسهای ایکاروس

دیـــدگـــاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

بخش‌های مورد نیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ارسال نظرات



🎭 روز شمار هنری
امروز ۲۰۲۴/۰۳/۲۹ میلادی برابر با جمعه، ۱۰ فروردین ۱۴۰۳هجری شمسی که مصادف میباشد با سالروز تولد دورا کرینگتون، نقاش انگلیسی

دورا کرینگتون، نقاش انگلیسی

 ادامه مطلب 

©اکیداً از مراجعه حضوری از ساعت ۱۶ به بعد خودداری نمایید             کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت محفوظ و متعلق به آموزشگاه نقاشی ایکاروس میباشد - 2024-2009