نویسنده: ایکاروس، تاریخ انتشار: دوشنبه، ۱ شهریور ۱۴۰۰
مداد شمعی یکی از ابزارهای کارآمد و پر طرفدار در دنیای طراحی و نقاشی است. از این ابزار تحت عنوان پاستل روغنی نیز نام برده می شود. این متریال با مخلوط کردن پیگمنتهای رنگی با روغن های غیر خشک شونده و موم به دست می آید. به بیان دیگر تفاوت مداد شمعی با انواع دیگر پاستل در مدیوم های رابط آن است. انواع دیگر پاستل از ترکیب دانه های رنگی با صمغ یا متیل سلولز ساخته می شوند. اما کار کردن با این ابزار چگونه و به چه صورت می باشد؟ در این مطلب ما شما را با خصوصیات و روش کار این ابزار آشنا خواهیم کرد.
در گام اول توجه داشته باشید که از جهاتی کار کردن با مداد شمعی کمی دشوار تر از انواع دیگر مدادهای پاستل است. یکی از دلایل آن دشواری در ترکیب رنگها و لایه گذاری به جهت ماهیت چرب آن است. به بیان دیگر مداد شمعی نسبت به انواع دیگر پاستل از انعطاف کمتری برخوردار است. باید گفت برای فرا گیری این تکنیک هنری نیز به مانند تکنیکهای دیگر به تمرین و صبر کافی نیاز است.
اولین قدم برای کار مداد شمعی انتخاب یک ساپورت مناسب است. کاغذ پاستل، کاغذ آبرنگ، بردهای شنی (بافت دار) و بوم نقاشی میتوانند انتخابهای مناسبی برای کار مداد شمعی باشند. توجه کنید که تمام این ساپورتهایی که از آنها نام برده شد دارای بافت هستند. در اصطلاح گفته می شود که این ساپورتها، دندان دارند و همین امر آنها را برای کار با مداد شمعی مناسب می نماید .توجه داشته باشید که کاغذهای با بافت نرم و لطیف یا بدون بافت برای کار مداد شمعی انتخاب مناسبی نیستند. چراکه این نوع از کاغذ ها مواد مداد شمعی را به خود جذب نمی کنند و ممکن است ابزار شما از روی این ساپورت لیز خورده و کار را خراب نماید. سعی کنید سایز کاغذ را به درستی انتخاب کنید. از کاغذهای حاوی اسید استفاده نکنید زیرا باعث تغییر رنگ در کار شما شده و پس از مدتی سطح کار شما شکننده شده و احتمال ترک خوردگی بوجود میاید. بهتر است در هنگام انتخاب کاغذ از کاغذهای رنگی استفاده کنید. رنگ کاغذ ها را به شکلی انتخاب کنید که شباهت به رنگ غالب نقاشی شما داشته باشد. مثلا اگر قرار است یک نقاشی منظره جنگل یا چمن زار را به تصویر بکشید یک کاغذ با رنگ سبز ملایم تهیه نمایید. این کار منجر به لایه گذاری های ساده تر و سریع تر در کار شما خواهد شد.
دومین فاکتور مهم انتخاب یک برند مناسب و خوب برای مداد شمعی می باشد. برعکس متریالهای دیگر، مداد شمعی از لحاظ برند، تنوع خیلی زیادی ندارد. تنها چند کمپانی هستند که این متریال را در سطح حرفه ای تولید می کنند. توجه داشته باشید به دلیل اینکه مداد شمعی یک ابزار محبوب و مورد علاقه در نقاشی کودکان است انواع آماتور و با کیفیت نازل آن در سطوح وسیع تولید می شود. در ابتدا گرایش و نوع کار خود را مشخص کنید و سپس دست به خرید مداد شمعی بزنید. توصیه می شود که مداد شمعی ها را به شکل جدا تهیه کرده و ست مداد شمعی شخصی خودتان را به وجود آورید. سعی کنید رنگها را در دو نوع نرم و سخت تهیه کنید. به این شکل قدرت عمل بالاتری خواهید داشت. مدلهای سخت برای دور گیری و جزییات مناسب هستند. همچنین برای لایه های ابتدایی انتخاب مناسبی به حساب می آیند. اما مدلهای نرم را می توان برای سطح وسیع تر و همچنین نقاطی که اشباع رنگی زیاد و سنگین دارند مورد استفاده قرار داد. در اینجا به معرفی چند برند خواهیم پرداخت که از نرم به سخت دسته بندی شده اند:
1- کرای پس اسپشیالیست ( Cray-Pas Specialist)
2- کریتا کالر آکوا استیک (Cretacolor Aqua Stic) 3
ارنجی آرت اسپیرر (Erengi Art Aspirer)
4- کارن داش (Caran d’Ache)
5- نئوپاستل اند هولباین (Neopastel and Holbein)
6- سنلیر اویل پاستل (Sennelier Oil Pastels).
مارکهایی که معرفی شد در لول آرتیست قرار دارند. اما مرحله بعدی تهیه ابزار جانبی برای خلق یک اثر با مداد شمعی می باشد. ابزاری مانند قلم مو، پاک کن و ابزار بلندیگ (محو کن) جزو وسایل جانبی مورد نیاز هستند. از قلمو به جهت لکه گیری و سایه روشن استفاده می شود. برای ابزار پاک کن مناسب ترین انتخاب، پاک کن خمیری است. و در نهایت محو کن برای بلند کردن (blending) و ترکیب لایه ها با یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرد. توجه داشته باشید که نگارنده این مقاله فرض را بر این می گیرد که خواننده با اصول و مبانی طراحی، نور و سایه روشن آشنایی دارد.
پس از توضیحات در مورد متریال و موارد جانبی به بخش اجرای کار می رسیم. قدم اول در این بخش انتخاب سوژه و اندازه آن است. اگر برای اولین بار است که دست به کار با ابزار مداد شمعی می زنید توصیه می شود که از یک موضوع ساده مثلا یک میوه برای کار آغاز کنید. همچنین در مورد اندازه کار سعی کنید که اندازه نه خیلی بزرگ و نه خیلی کوچک باشد. بهتر است در کارهای بعد و بعد از کسب تجربه شروع به کار بر روی موضوعاتی مانند منظره و یا پرتره یا فیگور نمایید. در ابتدای کار شروع به آنالیز و تجزیه و تحلیل رنگها نمایید و دو یا سه رنگ را از دل کار بیرون آورده و رنگها را از میان مدادها انتخاب کنید. پس از به انجام رساندن طرح اولیه اقدام به رنگ گذاری نمایید. می توان به صورت مستقیم هم رنگ گذاری را آغاز کرد. اما اگر هدف شما یک نقاشی رئال و دقیق است بهتر است با اجرای طرح اولیه به شکل خطی آغاز کنید. در مرحله بعد به جای گذاری نورها و سایه ها بپردازید و سعی کنید یک نمای کلی از کار خود را در آورید. به بیان دیگر کار شما در این مرحله می بایست یک اسکیس کلی را به نمایش بگذارد. به هیچ عنوان در این مرحله به ترسیم و پرداختن جزییات اقدام نکنید و فقط نمای کلی از کار خود را ترسیم کنید.
مرحله بعد مرحله ای است که شما می توانید کمی شدت فشار دست خود را زیادتر کرده و رنگهای اشباع تر و شدید تر را بر روی اثر خود کارگذاری نمایید. اگر چند شکل در اثر شما وجود دارد می توانید با تضادهای رنگی و تیره و روشن کردن کار، آنها را از یکدیگر جدا کنید. اگر در جایی از کار اشتباهی رخ داد می توان به آرامی آنرا با پاک کن خمیری از روی کار برداشته و اصلاح کنید. همچنان، وارد جزییات نشوید و این کار را به مراحل بعدی واگذار کنید. توجه کنید که از رنگ سیاه برای دور گیری کار استفاده نکنید. اگر از رنگهای تیره در کار استفاده می کنید دقت داشته باشید که بیش از حد سعی در پخش کردن و محو کردن آنها در بقیه کار نداشته باشید. این کار باعث ایجاد لکه های زشت و ناخواسته در کار شما خواهد شد. برای سایه گذاری دست خود را فقط به یک جهت حرکت ندهید و از هر دو جهت افقی و عمودی در کار استفاده کنید. این کار باعث ترکیب بهتر پیگمنتها با هم خواهد شد و همچنین به بلند کردن (blending) رنگها نیز کمک خواهد کرد. برای مرز بین آبجکتها از پاستل های سخت در کار استفاده کنید. این امر باعث کنترل بهتر و بیشتر رنگها خواهد شد.
در نقاشی مداد شمعی بهترین روش، آغاز کار از بک گراند به طرف موضوع اصلی می باشد. این کار باعث تسلط بیشتر در نقاشی خواهد بود و شما کنترل بهتری بر روی رنگها خواهید داشت. بنابراین از دورترین نقطه در کار آغاز کنید و لایه به لایه جلو آمده و به نزدیک ترین موضوع برسید.
پس از رنگ گذاری کامل و اتمام آن شروع به محو کردن رنگها نموده و آنها را در یکدیگر بلند (مخلوط و محو کردن) کنید. ترکیب رنگها بر روی ساپورت یکی از روشهای مرسوم در نقاشی پاستل می باشد. در نوع مداد شمعی این فرایند به واسطه وجود روغن در کار کمی دشوار تر است. برای قسمت بک گراند کار خود، از لایه های ضخیم تر استفاده نمایید. برای این کار می توانید از فشار بیشتری استفاده کنید. اگر قصد دارید لایه جدیدی بر روی آنها اعمال نمایید توجه داشته باشید که لایه نباید بیش از حد ضخیم باشد. پس در این صورت از فشار دست خود کم کنید. سعی کنید برای بک گراند از مداد شمعی های جنس سخت استفاده کنید. همچنین برای لایه های اولیه کار نیز از مداد شمعی های برند سخت استفاده کنید و هر چه به لایه های بالایی و سطحی تر رسیدید از سختی کم کرده و از برندهای نرم تر استفاده کنید. سعی کنید در لایه های ابتدایی حتی المقدور از رنگهای اولیه استفاده کنید. توجه داشته باشید که لایه های اولیه و رعایت اصول آن اهمیت بالایی در کیفیت نقاشی با مداد شمعی خواهد داشت. زمانی که در حال جای گذاری رنگهای اصلی هستید پیوسته از ابزار بلندیگ برای نرم کردن و محو کردن آنها در هم استفاده کنید.
در لایه های بالاتر همیشه از فشار کمتری نسبت به لایه پایینی استفاده کنید. از رنگها با درجات تیره گی متفاوت در نقاط مختلف کار بهره بگیرید. نگران مرزهای این رنگها با هم نباشید، شما میتوان این رنگها را به شکل موازی و کاملا مرز دار از هم استفاده کنید و پس از اتمام کار آنها را در یکدیگر محو کنید. در این قسمت از رنگهای ثانویه بیشتر در کار خود استفاده کنید و پس از جای گذاری آنها را باهم ترکیب کنید. این کار باعث حجم دار تر و زیبا تر شدن کار شما خواهد شد.
برای ترکیب کردن رنگها با یکدیگر همیشه از رنگهای تیره شروع کنید. فشار دست خود را زمانبندی و تنظیم کنید. به این شکل که در زمان شروع حداکثر فشار را بر روی ساپورت وارد کنید و هر چه کار لایه مورد نظر جلوتر رفت از فشار دست کم کنید. پس از گذاشتن رنگ تیره رنگ روشن مورد نظر را در کنار آن کارگذاری کرده و به آرامی با محو کن، قلم مو و یا انگشت رنگها را در هم ترکیب نمایید. با استفاده از همین روش لبه های تیزی که در کار شما وجود دارد به آرامی محو کنید. در اضافه کردن رنگها به هیچ عنوان عجله به خرج ندهید و پیوسته به عقب رفته و کار را کنترل کنید. اضافه کردن حجم زیادی از رنگ بر روی کار منجر به کدر و بد ترکیب شدن کار خواهد شد و بازگشت به عقب و اصلاح در این تکنیک دشوار است. بنابراین حتما با صبر و خویشتن داری و دقت کار را به جلو ببرید. اگر قسمتی از کار خوب به نظر می رسد طمع نکنید و آن قسمت را رها کنید. پس از اتمام کار حتما اثر خود را با یک فیکساتیو مناسب فیکس کنید. زیرا کار مداد شمعی کاری حساس است. غالبا کار مداد شمعی در برابر جریان نرمال و عادی هوا مقاوم است اما در برابر تماسهای فیزیکی بسیار حساس و تغییر پذیر است. حتما کار فیکس کردن را یا در فضای باز و یا در محیطی با تهویه مناسب انجام دهید. پس از گذشتن ده دقیقه از جای گذاری فیکساتیو می توانید کار خود را جابجا کنید. اگر قصد قاب کردن اثر خود را دارید دقت کنید که شیشه به هیچ عنوان نباید به کار بچسبد. زیرا منجر به لک شدن و پخش شدن کار خواهد شد. حتی اگر کار فیکساتیو نیز خورده باشد احتمال خراب شدن اثر وجود دارد. پس شیشه حتما میبایست نیم سانتیمتر از ساپورت فاصله داشته باشد. این نکته در آثار طراحی یا مداد رنگی خیلی مهم نیست. اما در کار با مداد شمعی اهمیت زیادی دارد.
در پایان توجه داشته باشید که تکنیک مداد شمعی یک تکنیک ابتدایی و پایه به حساب نمی آید. اگر قصد خلق آثار رئالیستی و آکادمیک را با این متریال دارید توصیه می شود که دوره های طراحی و رنگ شناسی را زیر نظر یک مدرس کار بلد بگذرانید و بعد شروع به کار با این متریال کنید. زیرا شناخت نور خصوصیات رنگها و تنالیته و سایه روشن در این تکنیک نقش مهم و اساسی را ایفا می نماید.
دیدار - دریچه ای به کلاسهای اخیر
نگاه مختصری به آنچه که اخیرا در کلاسهای حضوری گذشته است.
فیلمهای کوتاه از کارهای در حال انجامی که در آموزشگاه نقاشی ایکاروس و توسط هنرجویان سیاوش مهویس صورت گرفته است.
نقاشی های ما با شما سخن میگویند
اثری از هنرمند آموزشگاه لیدا سماک
اثری از هنرمند آموزشگاه مهدیه عبدالعلی زاده
آثاری از هنرمند آموزشگاه بنفشه حسینی
کلاسهای ایکاروس
دیـــدگـــاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.
بخشهای مورد نیاز علامتگذاری شدهاند *
تبسم
زمان: مه شید، ۴ بهمن ۱۴۰۰ | ۲۲:۵۰:۳۷
مرسی
↩ پاسخ به پیام
ثنا
زمان: کیوان شید، ۲۶ آبان ۱۴۰۳ | ۱۲:۵۲:۲۰
خوب بود
↩ پاسخ به پیام