در باره نقاشی های منظره

نویسنده: ایکاروس، تاریخ انتشار: سه شنبه ۹ بهمن ۱۳۹۷

نقاشی منظره و یا هنر منظره نگاری یکی از زیر مجموعه های مهم و پر قِدمت رشته نقاشی می باشد. اگر بخواهیم تعریفی از این هنر ارائه دهیم می توان گفت که به تصویر کشیدن صحنه های طبیعت مانند کوهستان، جنگل ها، درختان، رودخانه ها را هنر نقاشی منظره می گویند. این نوع از نقاشی دارای خصوصیات خاصی می باشد، خصوصیاتی مانند انتخاب یک دید وسیع در کادر و انتخاب کردن ترکیب بندی مناسب و قرار گرفتن عناصر تصویر در موقعیتهای مکانی مناسب از خصوصیات یک کار موفق در نقاشی منظره می باشد. در انواع دیگر این سبک، هنرمند نقاش در کنار به تصویر کشیدن یک منظره، فیگور انسان را نیز در اثر قرار می دهد. به بیان دیگر در این روش هنرمند، از منظره به عنوان نوعی بک گراند استفاده می نماید. اما اگر بخواهیم از المانهای اصلی در این سبک نام ببریم میتوان گفت که در این ژانر، نقاشی آسمان همیشه وجود دارد و آب نیز یکی از اصلی ترین عناصر در این سبک از نقاشی می باشد. عموما در این نوع از نقاشی جزییات یک منظره به تصویر کشیده نمی شود، مگر اینکه هنرمند در صدد تاکید بر روی یک موضوع و یا یک المان و عنصر خاص در اثر باشد. منظره نگاری می تواند به صورت تخیلی باشد، و یا از روی یک عکس عینا یا با اضافه کردن عناصری به اجرا در بیاید. در نقاشی منظره اگر منظور و قصد از به تصویر کشیدن آن، نمایش یک مکان و محل خاص و به خصوص یک ساختمان و بافت دیوارو یا به تصویر کشیدن خصوصیات معماری آن باشد، آنرا «دید توپوگرافی» می نامند.

اگر بخواهیم دو شعبه اصلی این هنر را از هم متمایز نماییم می بایست آن را به دو قسمت اصلی نقاشی منظره غربی و منظره نگاری سبک چینی تقسیم نماییم.


نقاشی منظره چینی اثر لی شی

نقاشی منظره چینی اثر لی شی


نقاشی منظره غربی اثر ویلیام ترنر

نقاشی منظره غربی اثر ویلیام ترنر


سبک شرقی به تفکر فلسفی تائوئیسم باز می گردد، اما در نوع غربی آن می توان به سبک رمانتیسم به عنوان یکی از اصلی ترین پایه های منظره نگاری غربی اشاره کرد. اما می بایست به این نکته مهم اشاره نمود که نقاشی منظره، پیشینه ای به مراتب قدیمی تر از پیشینه سبک رمانتیسم را دارا می باشد، ولی جنبش هنری رمانتیسم را می توان یکی از نقاط عطف سبک نقاشی منظره دانست. اما یکی از تفاوتهای اساسی بین منظره نگاری چینی و نوع غربی آن از این قرار است که نقاش غربی غالبا اقدام به تصویر کشیدن مناظر واقعی می نماید اما در نوع شرقی آن هنرمند معمولا تراوشات ذهنی خود را در غالب یک منظره به تصویر می کشد. در اینجا کمی به توضیح پیرامون تاریخچه نقاشی منظره می پردازیم:

یکی از اولین انواع هنرهای بصری، نقاشی منظره می باشد، در نقاشی های اولیه منظره، معمولا همانند آثار امروزی کوهستانها، جنگلها و درختان به تصویر کشیده می شد. یکی از اولین منظره نگاریها، یک نقاشی فرسک مربوط به تمدن مینوسی یونان مربوط به 1500 قبل از میلاد می باشد، در این اثر صرفا به نمایش مناظر و عناصر طبیعت پرداخته شده و اثری از فیگور انسان در آن دیده نمی شود.


نقاشی فرسک مربوط به یونان باستان

نقاشی فرسک مربوط به یونان باستان


در مصر باستان هنرمندان مصری صحنه های شکار در کنار رود نیل را به تصویر می کشیدند که می توان این مورد را نیز در زیر مجموعه نقاشی منظره قرار داد. اما در نقاشی های مصر باستان غالبا در کنار عناصر بصری مربوط به طبیعت، فیگور انسان نیز مشاهده میشود. اما اگر بخواهیم به اولین نقاشی های منظره که دارای عمق و پرسپکتیو بوده اند اشاره نماییم، می توان از نقاشی های دوران هلنیزم و روم باستان نام برد. اکثر نقاشی های به جای مانده از این دوران ها مربوط به دوران رم باستان و سال 100 قبل از میلاد می باشد، اکثر این آثار گرایشهای دکوراتیو داشته و در اتاقهای شاهان به تصویر کشیده شده است. برای یک مثال بارز از این آثار می توان به نقاشی های منطقه پُمپی در ایتالیای امروزی اشاره کرد. به مانند بسیاری از رشته های دیگر هنری، نقاشی منظره نیز در قرن پانزدهم (دوران رنسانس) پیشرفت بسیاری کرد. از این سبک نقاشی به صورت ترکیبی و برای انواع ژانرهای دیگر نقاشی نیز استفاده می شد. در اواخر قرن پانزدهم میلادی هنرمندان بزرگی مانند لئوناردو داوینچی، آلبرشت دورر و فرا بارتولومئو دست به خلق آثار بسیار زیبایی در این ژانر نقاشی زدند. در همین رشته نقاشی بود که لئوناردو دست به ابداع پرسپکتیو جَوی (atmospheric perspective) زد، این نوع از پرسپکتیو توسط لایه های رنگی و نور سایه به وجود می آید. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید به کتاب هنر در طول زمان نوشته فرد کلینر مراجعه نمایید. (این کتاب به فارسی ترجمه نشده است).

اما در قرن نوزدهم و بیستم جنبش رمانتیسم تاثیر بسیار عمیقی بر نقاشی منظره گذاشت، و باعث پیشرفتهای بسیاری در این رشته شد. با اتکاء به همین جنبش هنری بود که این سبک نقاشی بیش از پیش به توده جامعه و مردم شناسانده شده و جنبه عمومیت پیدا کرد. یکی از پیشگامان رمانتیسم و همینطور نقاشی سبک منظره کاسپار داوید فریدریش نقاش برجسته آلمانی بود.


منظره اثر کاسپار داویو فردریش

منظره اثر کاسپار داویو فردریش


به اثر بالا توجه کنید، در این اثر که خالق آن فردریش می باشد همزمان می توان سبک رومانتیسم، پرسپکتیو جَوی و یک نقاشی منظره را مشاهده کرد. همانطور که ذکر آن گذشت یادگیری پرسپکتیو جَوی می تواند نقش بسیار مهمی در خلق یک نقاشی منظره ایفا نماید.

اما سبکی نیز در نقاشی منظره وجود دارد که در تعاریف و منابع فارسی هیچ نوع اطلاعاتی از این سبک وجود ندارد. در اینجا به تعریف این سبک خواهیم پرداخت:

این سبک نقاشی منظره به نام Veduta می باشد، خواننده عزیز این مقاله باید به این نکته توجه داشته باشد که نگارنده زبان شناس نیست و به همین جهت در اینجا نمی توان معادل فارسی دقیقی برای این سبک تعریف کرد. بنابراین از کلمه لاتین آن به طور مستقیم در این مقاله استفاده خواهیم کرد. اما در اینجا به توضیح و معرفی این سبک خواهیم پرداخت، کلمه Veduta یک کلمه با ریشه ایتالیایی که از فعل Vedere (به معنای دیدن) مشتق می گردد به وجود آمده است. این نوع نقاشی منظره که یکی از پیچیده ترین و دشوار ترین شقوق سبک نقاشی منظره می باشد به این صورت است که نقاش یک منظره طبیعت و یا شهری را در نظر گرفته که معمولا منبع از مدل زنده انتخاب میگردد، و شروع به خلق یک اثر نقاشی با جزئیات بسیار دقیق و با کیفیت ساخت و ساز و رنگ گذاری لایه به لایه می نماید. این سبک در منطقه فلاندر (به منطقه بزرگی از فرانسه و بلژیک گفته می‌شد اما اکنون یکی از ناحیه‌های بلژیک است.) به وجود آمد و از هنرمندان پیش گام و بزرگ این سبک می توان به پل بریل اشاره کرد. در کشور ایران معمولا هیچ تمایزی بین سبک Veduta و Landscape (نقاشی منظره) قائل نیستند در حالی که سبک Veduta نسبت به نقاشی منظره بسیار تخصصی تر و پیچیده تر می باشد. بعد از نقاشان فلاندر نقاشان هلندی نیز در این سبک پیشرفتهای خیره کننده ای داشتند و آثار بسیار زیبا و در خوری را خلق کردند. در زبان هنر غربی هنرمندان این سبک را vedutisti می نامند.


ایک اثر در سبک Veduta از پل بریل

یک اثر در سبک Veduta از پل بریل


در پایان باید یادآور شد که نقاشی منظره یکی از پرطرفدارترین سبک های نقاشی بوده و میتواند در مارکت هنر نیز موفقیتهای چشمگیری برای هنرمند به ارمغان آورد. به دلیل عوام پسند بودن این سبک از نقاشی فروش اینگونه آثار در مقایسه با سبکهای دیگر نقاشی آسان تر می باشد. اما این موضوع به هیچ روی دلیلی بر پایین بودن سطح هنری این سبک مهم نقاشی نمی باشد.


ترجمه، گرد آوری و تهیه مطالب: جواد اکبر زاده



دیدار - دریچه ای به کلاسهای اخیر

نگاه مختصری به آنچه که اخیرا در کلاسهای حضوری گذشته است.
فیلمهای کوتاه از کارهای در حال انجامی که در آموزشگاه نقاشی ایکاروس و توسط هنرجویان سیاوش مهویس صورت گرفته است.

نقاشی های ما با شما سخن میگویند

اثری از هنرمند آموزشگاه لیدا سماک

اثری از هنرمند آموزشگاه فاطمه جانمحمد زاده

اثری از هنرمند آموزشگاه صبا عزیز زاده

 

کلاسهای ایکاروس

دیـــدگـــاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

بخش‌های مورد نیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ارسال نظرات



🎭 روز شمار هنری
امروز ۲۰۲۴/۱۲/۰۷ میلادی برابر با کیوان شید، ۱۷ آذر ۱۴۰۳هجری شمسی که مصادف میباشد با سالروز تولد جان لورنزو برنینی، مجسمه ساز و معمار ایتالیایی

جان لورنزو برنینی، مجسمه ساز و معمار ایتالیایی

 ادامه مطلب 

©کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت محفوظ و متعلق به آموزشگاه نقاشی ایکاروس میباشد 2024-2009