هرژه خالق تن تن و شخصیت های انیمیشنی

نویسنده: ایکاروس، تاریخ انتشار: دوشنبه، ۱۳ تیر ۱۴۰۱

شاید کمتر کسی در جهان وجود داشته باشد که به نوعی با نام تن تن برخورد نکرده باشد. این مجموعه در 24 گانه کامیکس فرانسوی بلژیکی خلق شده است. این مجموعه توسط ژُرژ پروسپه رِمی که با نام هنری هرژه شناخته میشود خلق شده است و یکی از محبوب ترین کمیک های قرن بیستم بود. در سال 2007 و همزمان با تولد خالق این اثر برآورد شد که ماجراهای تن تن به 70 زبان زنده دنیا ترجمه شده و 200 میلیون نسخه از آن در سراسر جهان به فروش رفته است. ماجراهای تن تن برای برنامه های تلویزیونی، انیمیشین، تئاتر و رادیو نیز باز تولید شده است. خالق این شخصیت یک کاریکاتوریست و نویسنده بلژیکی بود. برای اولین بار در دهم ژانویه و در فرانسه در یک روزنامه مخصوص نوجوانان ظاهر شد. پس از این انتشار تن تن به موفقیت دست یافت و در یک نشریه مشهور و موفق بلژیکی نیز به چاپ رسید. در سال 1950 استودیو هرژه را تاسیس کرد و در این محل شروع به تهیه نسخه جدیدی از تن تن در غالب 11 آلبوم کرد.

رمی در ابتدای کار به عنوان یک تصویر ساز در یک روزنامه کاتولیک بلژیکی با نام قرن بیستم استخدام شد. این روزنامه پیوسته خود را یک روزنامه کاتولیک معرفی می کرد و مدعی دادن اطلاعات مفید بود. اما این نشریه یک دیدگاه راست افراطی و فاشیستی را تبلیغ می کرد. مدیر این روزنامه هرژه را به عنوان سردبیر یک نشریه جدید که زیر مجموعه روزنامه اصلی بود منصوب کرد. روزنامه جدید با نام بیستم کوچک مشهور شد. در غالب این نشریه جدید مدیر نشریه اصلی دیدگاه های فاشیستی و یهود ستیزانه را به مخاطبان جوان بیست کوچک القاء می کرد. هرژه علاوه بر ویرایش نشریه دست به تصویر سازی یک سری داستانها تحت عنوان ماجراهای خارق العاده فلاپ، ننس، پوست و کوکونت که به واسطه یکی از نویسندگان ورزشی نشریه نوشته شده بود زد. در این پروژه وی تصاویر کمیک استریپ را تهیه و منتشر کرد. اما هرژه از این کار خشنود نبود زیرا وی تمایل داشت داستانهای نوشته خود را به تصویر بکشد. او پیش از این نیز تجربه ساخت تصاویر کمیک را داشت. در ژوئیه 1926 یک داستان در مورد رهبر یک گروه پیشاهنگی نوشته بود. نام این مجموعه ماجراهای توتور، رهبر پیشاهنگی خروسها بود که برای یک نشریه پیشاهنگی بلژیکی کار شده بود. کاراکتر توتور شباهت زیادی به کاراکتر تن تن داشت. خود نویسنده در مورد این موضوع اینگونه می گوید که تن تن برادر کوچکتر توتور می باشد. بسیاری از منتقدین هنری اینگونه می گویند که تن تن و توتور به غیر از لباسهای شان (لباس پیشاهنگی توتور) کاملا یکسان می باشند. همچنین از نظر ساختار داستان نیز شباهت های زیادی به هم دارند. برای مثل اتفاقاتی که به سرعت روی می دهند، حالت تصویر سازی آن و استفاده از مضامین طنز در دل داستان نیز نکات مشابه می باشند. وی همچنین مجذوب تکنیکهای جدید در کمیک استریپ های آمریکایی شده بود. یکی از این تکنیک های استفاده از حباب گفتگویی در کار بود. تکنیکی که کارتونیستهای آمریکایی در آثار خود زیاد از آن استفاده می کردند.

تصمیم هرژه بر این بود که تن تن را به آمریکا بفرستد اما مدیر روزنامه به وی دستور داد که آنرا به شوروی بفرستد. مدیر روزنامه می خواست که از تن تن برای تبلیغات ضد سوسیالیستی برای کودکان استفاده نماید. بدین گونه تن تن در اتحاد جماهیر شوروی از سال 1929 تا 1930 به صورت سریالی منتشر شد. والز مدیر نشریه دست به یک ابتکار زد و تن تن را به صورت یک استوری بوک در مترو پاریس منتشر کرد. این کار منجر به محبوبیت دو چندان تن تن شد و با این رویداد والز به هرژه دو دستیار داد. بنا به دستور والز وی شروع با ساخت مجموعه ای جدید از تن تن در کنگو کرد. هدف از این کار تحریک احساسات استعماری بلژیک در رابطه با کنگو بود. در این سری هرژه کنگویی ها را انسانهایی احمق جلوه میداد. این مجموعه در دهه های بعد به نژاد پرستی متهم شد. اما در زمان خود محبوب بود و منجر به فروش بیشتر این مجموعه شد.

برای سری سوم تن تن این بار در آمریکا سرمایه گذاری و کار شد. هرژه این بار سناریو و هدف را خود به تنهایی انتخاب کرد. در این سناریو وی یک رویکرد ضد سرمایه داری و ضد مصرف گرایی را دنبال کرد. این مجموعه از سال 1931 تا 1932 منتشر شد. ماجراهای تن تن از سال 1930در یک مجله کاتولیک به نام قلبهای شجاع منتشر می شد. اما هرژه به زودی از روزنامه های پرتقالی و سوئیسی نیز سفارش کار دریافت کرد. هرژه کاراکتر تن تن را به کشورهای واقعی مانند کنگو، بلژیک، ایالات متحده ، مصر، هند، تبت، چین و بریتانیا فرستاد. او همچنین تن تن را به کشورهایی خیالی فرستاد. کشورهایی مانند جمهوری آمریکای لاتین سن تئودوروس، پادشاهی سیلداویا در اروپای شرقی، یا ایالت فاشیستی بوردوریا - که نام رهبر آن، ماستلر، نمادی از نامهای آلمان نازی بود. در می 1940 آلمان نازی به صورت مستقیم به بلژیک تهاجم کرد و این سرزمین را اشغال کرد. هرژه از بلژیک گریخت و به فرانسه رفت. اما ظاهرا این به نوعی تبعید خود خواسته بوده است. زیرا کمی بعد وی به سرزمین اشغالی خود بازگشت. به دلایل سیاسی مقامات آلمان نشریه ای که هرژه در آن کار می کرد را تعطیل کردند و وی از کار بیکار شد. کمی بعد در یکی از نشریه های معتبر و مشهور بلژیکی به نام شب کار پیدا کرد. او اجازه فعالیت را مشروط به کنترل مقامات نازی بر آثارش، پیدا کرد. در این نشریه وی سردبیر قسمت کودکان شد و در غالب همین نشریه به تولید ماجراهای تن تن ادامه داد. در فضای سیاسی جدید بلژیک تحت اشغال آلمان که مسلما از قبل محدود تر و سرکوب گر تر بود، هرژه دیگر نمی توانست ماجراهای تن تن را سیاسی کند تا مبادا توسط گشتاپو دستگیر شود. نقش تن تن به عنوان یک گزارشگر به پایان رسید و نقش جدید او به عنوان یک کاشف جایگزین شد. در سپتامبر 1944، متفقین وارد بروکسل شدند و کارفرمایان آلمانی فرار کردند. نشریه شب تعطیل شد و ماجراهای تن تن به حالت تعلیق درآمد. سپس در سال 1946، هرژه دعوت ناشر کمیک بلژیکی ریموند لبلان و شرکت انتشاراتی جدیدش را برای ادامه ماجراهای تن تن در مجله جدید با نام مجله تن تن پذیرفت. هرژه به سرعت متوجه شد که دیگر استقلالی را که ترجیح می دهد ندارد.

از او خواسته شد که هفته ‌ای دو صفحه رنگی برای مجله تولید کند. این کاری دشوار و وقت گیر بود و میتوان گفت که یک سفارش بزرگ محسوب میشد. در سال 1950 هرژه شروع به جمع آوری نیرو برای تاسیس استودیوی خود کرد. در این راه وی اعضای اصلی نشریه تن تن را به کار دعوت کرد. بوب دو مو یکی از اعضای مهم نشریه تن تن بود. وی یک کارتونیست حرفه ای بود و بسیاری از طراحی های تصاویر تن تن را به انجام رسانید. گای دسیسی رنگ شناس و مارسل دی‌های از اعضای هسته اصلی در کار بودند. بدین ترتیب بود که ماجراهای تن تن به یک پروژه واقعی تبدیل شد و وظایف مختلف در این پروژه به صورت حرفه ای بین اعضا تقسیم شد. استودیوها هشت آلبوم جدید تن تن را برای مجله تن تن تولید نمودند و دو آلبوم قدیمی تن تن را رنگ آمیزی و فرمت مجدد کردند. اما در کنار کاراکتر تن تن کاراکتر های محبوب دیگری نیز خلق شدند که باعث غنا و پویایی بیشتر این مجموعه شدند. یکی از این کاراکتر ها سگ تن تن به نام اسنوی که در نسخه اصلی میلو نامیده می شود است. این سگ یار وفادار تن تن در ماجراجویی های او است و در بسیاری از مخاطرات به کمک تن تن می آید.

کاپیتان آرچیبالد هادوک کاراکتر مهم بعدی در این مجموعه است. او یک کاپیتان دریایی و ناخدای یک کشتی بازرگانی است. وی بهترین دوست تن تن است. در ابتدای معرفی این کاراکتر او یک شخصیت ضعیف و الکلی به تصویر کشیده می شود. اما پس از پیدا کردن گنجی که مربوط به جد خود سر فرانسیس هادوک است تبدیل به یک قهرمان و یک شخصیت قدرتمند می شود. هادوک شخصیتی خشن و رفتاری گزنده و طعنه آمیز دارد. اما یک کاراکتر مثبت به حساب می آید. خشونت رفتار وی اکثر مواقع نقطه مقابل رفتار ملایم و محترمانه تن تن است.

کاراکتر بعدی پرفسور ترنسل است. این شخصیت یک نابغه نیمه دیوانه است که از قدرت شنوایی کمی نیز برخوردار است. وی اغلب مواقع با یک آونگ دیده میشود. او اختراعات زیادی دارد که اکثر آنها نیز عجیب و غریب هستند. این اختراعات در بسیاری مواقع سرنوشت داستانها را در ماجرا جویی های تن تن تغییر میدهد.

شخصیت های فرعی که هرژه در مجموعه تن تن خلق کرد طیف وسیعی را شامل می شوند. این کاراکتر ها به حدی تاثیر گذار هستند که گاهی مواقع با شخصیت پردازی های چارلز دیکنز مقایسه می شوند. هرژه از شخصیت های فرعی برای خلق دنیایی که به واقعیت نزدیک هستند استفاده کرد. همین شخصیت ها در کنار قهرمانان و گاهی در تقابل با آنها سرنوشت داستانها را رقم میزنند. اشغال بلژیک و محدودیتهای اعمال شده بر هرژه، او را مجبور کرد برای اجتناب از به تصویر کشیدن موقعیتهای سیاسی دردسر ساز، روی شخصیت پردازی تمرکز کند. به این صورت بود که دنیایی از کاراکتر های رنگارنگ در این مجموعه به وجود آمد.

پس از قسمت نیلوفر آبی (یکی از داستانهای مجموعه) هرژه دست به مطالعه و تحقیقات در مورد سرزمینهایی که تن تن را به آنجا می فرستاد زد. وی می گوید در مقابل خوانندگانم احساس مسئولیت کردم و به سرزمینهای که در داستانهایم به آنها اشاره میکردم علاقمند شده و در مورد آنها به تحقیق پرداختم. با همین تحقیقات بود که هرژه دست به خلق سرزمینهای خیالی زد. در این سرزمینها آداب و رسوم خاصی نیز وجود داشت که نویسنده با تلفیق رسوم کشورهای دیگر آنها را به وجود آورد. در کنار این عمل وی با استفاده از تخیل خود به این کشورها شاخ و برگ داد. در سری سفر به ماه تن تن، هرژه لباسی را طراحی کرد که به شکل لباس واقعی که بعدها فضا نوردان با آن به ماه رفتند نزدیک بود. هرچند موشکی که نویسنده آنرا طراحی کرد شباهتی به موشک واقعی مورد استفاده در سفر به ماه نداشت.

هرژه به عنوان یکی از بزرگترین کارتونیست های قرن بیستم شناخته می شود. وی پایه گذار سبک لینیه کلر در کمیک است. از این سبک سالهای بعد انیماتورهای بزرگ فرانسوی مانند ژاک تاردی، ایو چالند و جیسون لیتل استفاده کردند. در دنیای هنر غیر تجاری نیز اندی وارهول و روی لیختن اشتاین خود را وامدار هرژه می دانند. لیختنشتاین بر اساس قطعاتی از ماجراهای تن تن نقاشی های خود را به تصویر می کشید و وارهول نیز از سبک لینیه کلر در آثارش استفاده می کرد. حتی وارهول در جایی گفته هرژه برای من بیش از یک هنرمند کمیک استریپ بوده است. موریس هورن تاریخ شناس مشهور کمیک در مورد تن تن می گوید این اثر رنسانس کمیک استریپ اروپایی است.