کاربرد جسو در نقاشی و مارکهای آن

نویسنده: ایکاروس، تاریخ انتشار: سه شنبه، ۴ شهریور ۱۳۹۹

یکی از مهمترین ملزومات برای زیر سازی نقاشی، جسو می باشد. زیر سازی، خصوصا اگر در نقاشی رنگ روغن رئالیستی و فوتورئال و هایپررئال مد نظر باشد، نیازمند تجربه و ابزار و مواد خاص است و طریقه استفاده و نحوه کار با جسو به عنوان ماده مناسب برای زیرسازی (پرایمر)، از مواردی است که آشنایی با آن ضروری و مهم مینماید. زیر سازی نقاشی با جسو نیز به اندازه خود نقاشی قدمت دارد و تولید ماده زیرسازی نیز دارای پیشینه و قدمت تاریخی می باشد. این ماده در انواع مختلف و با خواص گوناگونی تولید می شود و برندهای مختلفی از آن نیز در بازار وجود دارد.
به طور کل جسو به دو دسته سنتی و مدرن تقسیم میشود و باید گفت که امروزه در فروشگاهها نوع مدرن آن در دسترس ما میباشد.

جسوی سنتی از ترکیب سفید آب (پودرگچ و آب) یا خاک بسیار نرم، و چسب پوست خرگوش ساخته می شود. توجه داشته باشید که نوع سنتی آن، یک ماده انعطاف پذیر نمی باشد و ترکیب پایدار و مستحکمی برای بومهای نقاشی به حساب نمی آید. به بیان دیگر سطح منعطف بوم و حرکتهای آن منجر به ترک خوردن سطح جسو شده و باعث صدمات جدی به اثر هنری خواهد شد. ولی بسیاری از هنرمندان ریسک این مشکل را پذیرفته و به دلیل مزایای زیادی که دارد، از آن استفاده می کنند. در کنار این مشکلات، پرایمر سنتی امتیازات خاص خود را دارا می باشد. این ماده با بافت لطیفی که دارد، زیبایی بسیار چشم نوازی را در بافت نقاشی ایجاد مینماید و تابش نور به این ماده منجر به افکتهای بسیار زیبا در رنگهای نقاشی شما خواهد شد. این ماده زمانی که بر روی ساپورت قرار میگیرد یک سطح بسیار ظریف و لطیف را ایجاد می نماید که بسیار برای نقاشی رنگ روغن مناسب است. اما بسیاری از اساتید از این ماده برای نقاشی اکریلیک و حتی تمپرا نیز استفاده می نمایند. اما باید به این نکته مهم توجه داشته باشید که کار کردن با این متریال به هیچ عنوان برای هنرمندان مبتدی توصیه نمی شود. زیرا کنترل این ماده و استفاده از آن نیازمند تجربه زیاد و مهارت می باشد و همانطور که گفته شد این ماده پس از خشک شدن بسیار حساس و شکننده است.

امروزه اکثر هنرمندان از نوع مدرن جسو استفاده می کنند. ترکیبات نوع مدرن از رزین اکریلیک، دی اکسید تیتانیوم و یا همان رنگ سفید و کربنات کلسیم (گچ) تشکیل می شود. اکریلیک یک ترکیب پیچیده شیمایی می باشد که در یک پوشش پلاستیکی خشک می شود. تیتانیوم باعث می گردد که اکریلیک به شدت سفید و مات شود که همین امر قدرت پوشانندگی آنرا بالا می برد. در نهایت گچ به مواد ذکر شده اضافه می گردد. هدف از اضافه کردن گچ به این مواد پایدار کردن آن برای قرار گرفتن در سطح کار و همینطور ایجاد بافت است. از طرف دیگر گچ یک جاذب قوی و مناسب برای مواد رنگی به حساب می آید. یکی از نکات بسیار مثبت برای پرایمری که به سبک و روش مدرن تولید شده است بر پایه آب بودن آن است. برای رقیق کردن این ماده فقط کافیست که مقدار کمی آب را به محلول اضافه نمایید و آنرا بر روی سطح ساپورت خود قرار دهید. همین موضوع نوع مدرن این ماده را به عنوان یکی از محبوب ترین پرایمرها (ماده مناسب زیر سازی) تبدیل کرده است. این پرایمر، امروزه در انواع مختلف در بازار وجود دارد و یکی از خصائص بارز پرایمرهای امروزی، در صد غلظت آن می باشد. برخی از جسوها حالت کرمی و بسیار سنگین دارند که نشان از غلظت و خلوص بالای آنها می باشد و برخی دیگر رقیق تر بوده و می توان آنها را مستقیما بر روی ساپورت قرار داد. مزیت جسوهای غلیظ این است که هنرمند خود می تواند درصد غلظت آنرا به وسیله آب تغییر داده و کنترل نماید. توجه داشته باشید که اگر غلظت جسوی شما از حد معینی کمتر باشد در پایان کار رد قلمو بر روی ساپورت شما باقی خواهد ماند. از طرف دیگر اگر جسو از حد متداول آن غلیظ تر باشد نیز ممکن است در روی سطح ساپورت حالت برآمده ایجاد نماید.

اما پس از یک شرح کلی از این متریال و ماهیت آن اکنون به معرفی برندهای معتبر و مشهور آن می پردازیم.

جسوی اشمینک

اولین مارکی که به معرفی آن خواهیم پرداخت محصول شرکت مشهور اشمینک می باشد. این جسو به شما یک پوشش نیمه ترنسپرنت می دهد و مقاومت بسیار مناسبی نیز در برابر نور دارد. از طرف دیگر رنگ، بسیار خوب بر روی این پرایمر می نشیند. این ماده زمانی که در حالت خیس قرار دارد تا حدی ترنسپرنت (شفاف و منعکس کننده نور) به نظر می آید اما بعد از نشستن بر روی ساپورت و خشک شدن آن تغییر ماهیت داده و به یک لایه پوششی با پوشانندگی قوی و مات تبدیل می شود. این جسو را میتوان مستقیما مورد استفاده قرار داد. اما توصیه شده برای کاربری بهتر 10 درصد آب نیز با آن ترکیب شود. این محصول را میتوان با رنگهای اکریلیک، به رنگ دلخواه در آورد. توصیه می شود که برای کاربری بهتر، سه لایه نازک از آنرا بر روی ساپورت جایگذاری کنید. توجه داشته باشید که همیشه میباست بعد از خشک شدن کامل لایه زیرین اقدام به جای گذاری لایه بالایی نمایید.

جسوی لیکوئیتکس

برند بعدی لیکوئیتکس می باشد. این مارک به صورت تخصصی و در انواع مختلف دست به تولید جسو میزند. بدین معنی که هنرمند گزینه های گوناگونی را برای انتخاب در اختیار دارد. این شرکت بیش از 10 مدل از انواع این ماده را تولید می نماید. این محصول با گذشت زمان دچار ترک خوردگی نشده و از طرف دیگر هیچ گونه زردی نیز با تابش نور در آن پدیدار نمی شود. همین ویژگی ها این محصول را تبدیل به یکی از محبوب ترین مارکها در میان هنرمندان کرده است. محصولات لیکوئیتکس، غلظت های مختلفی را شامل می شوند. دو نوع اصلی آن فوق سنگین و جسوی ابتدایی نام دارد که نوع فوق سنگین آن برای هنرمندان حرفه ای و نوع ابتدایی آن برای هنرجویان و افراد مبتدی مناسب می باشد.

جسوی گرام باکر

محصول بعد، گرام باکر می باشد. این محصول نیز شهرت جهانی دارد. این کمپانی آمریکایی از سال 1906 در حال فعالیت است و به صورت تخصصی به تولید محصولات بر پایه اکریلیک می پردازد. دیگر محصولات این شرکت، شفاف کننده اکریلیک و انواع چسبهای هنری است. از خصوصیات بارز این محصول قابل استفاده بودن آن برای هر سطحی می باشد. و تنها با یک لایه می توان یک ساپورت قابل قبول برای کار را آماده کرد. این محصول به هیچ عنوان رفله ناخواسته نور ندارد. اما باید توجه کرد که نمی توان آن را با مارکهای دیگر جسو به طور همزمان استفاده کرد. زمان خشک شوندگی این جسو بسیار سریع می باشد و در حدود 20 دقیقه کاملا خشک می شود. این موضوع را می توان یکی از نقاط قوت این محصول به حساب آورد زیرا باعث سرعت در کار خواهد شد. نکته جالب در مورد این محصول این است که در ترکیبات خود پودر مرمر دارد که باعث لطافت و کیفیت بسیار بالای آن خواهد شد. از طرف دیگر پودر مرمر دوام بیشتری به ساپورت خواهد داد و بافت مناسب و ظریفی را نیز تولید خواهد کرد.

جسوی وینزور

برند بعدی که به معرفی آن خواهیم پرداخت محصول شرکت مشهور وینزور اند نیوتون می باشد. البته این شرکت در ایران نیازی به معرفی ندارد و در میان تمام هنرمندان نامی مشهور و معتبر است. پیش از این، این شرکت به دلیل تولید رنگ روغن مشهور و شناخته شده بوده است. اما محصول وینزور یکی از با کیفیت ترین و بهترین انواع جسو در بازار است. در کنار کیفیت بالا این محصول از قیمت مناسبی نیز برخوردار می باشد. این به معنی ارزان بودن این محصول نمیباشد، بلکه با توجه به غلظت و کیفیت آن می توان آنرا یک محصول مقرون به صرفه تلقی کرد. این محصول از مواد اکریلیک بسیار باکیفیت ساخته شده که در آن از ترکیب رنگدانه های سفید بسیار قدرتمند نیز بهره گرفته شده است. به طور کلی جسوی وینزور یک محصول با دوام و ماندگار می باشد که برای هنرمندان حرفه ای یک انتخاب خوب و مناسب به شمار می آید.

جسوی گلدن

برند بعدی گلدن می باشد. این کمپانی نیز یکی از شرکت های مشهور در تولید پرایمر و محصولاتی شبیه به آن است. جسوهای این شرکت از لطافت و ظرافت خاصی برخوردار است و همینطور کیفیت بسیار بالایی دارد. این ماده زمانی که خشک می شود از انعطاف بسیار بالایی برخوردار است که یکی ازنکات مثبت آن است. باید گفت که این پرایمر با بومهایی با الیاف پنه سازگار تر از بومهای با الیاف کتان می باشد. برخی از هنرمندان تمایل به نقاشی بر روی ساپورتهای آلمینیومی و دیگر فلزات دارند. اگر شما نیز جزو این هنرمندان هستید گلدن یک انتخاب عالی برای شما می باشد. خصوصا اگر چهار نوبت گلدن را در جهت های مختلف بر روی آن پیاده نمایید در نتیجه بافتی که این محصول روی سطح ساپورت ایجاد می نماید موجب درخشندگی بیشتر رنگ خواهد شد. این کمپانی هم محصولات خود را در اندازه های گوناگون ارائه می نماید.

جسوی هندی آرت

محصول بعدی هندی آرت می باشد. این متریال به گفته سازنده آن حاوی هیچ نوع مواد سمی نیست. این شرکت از سال 1974 فعالیت می کند. قدرت هندی آرت بسیار زیاد است و پس از جای گذاری، به هنرمند یک سطح نرم و بسیار صاف را تحویل خواهد داد. خاصیت آن به گونه ای است که تمام رنگ قلمو را تا قسمت انتهایی آن به خود جذب می نماید. هندی آرت یکی از با کیفیت ترین و قوی ترین در بین تمام جسوها می باشد و از نظر قیمت نیز منطقی و مناسب در نظر گرفته شده است. این متریال در سایت آمازون نیز امتیاز بالایی را به خود اختصاص داده است که نشان از رضایت مصرف کنندگان آن دارد. این شرکت پرایمرهای خود را در سه کلاس تولید می نماید. کلاس اول کلاس دیزاینر حرفه ای (Designer’s ) است، کلاس دوم هندی آرت (Handy Art) که برای مصارف عمومی و کلی می باشد و کلاس سوم این جسوT اساتید کوچک (Little Masters ) است که برای مصرف هنرمندان آماتور و کودکان در نظر گرفته شده است. کلاس دیزاینر این محصول نه تنها از غلظت بسیار بالایی برخوردار است بلکه کیفیت رنگ دانه های آن نیز بسیار مرغوب می باشد. از طرف دیگر ساپورت تهیه شده توسط این متریال یک سطح بسیار صاف و با بافتی زیبا را در اختیار هنرمند قرار میدهد.

جسوی آرت ادونتیج

مدل بعدی که به بررسی آن خواهیم پرداخت مدل آرت ادونتیج می باشد. اولین خصوصیت این محصول اقتصادی بودن آن است و در رنگهای سیاه، خاکستری و سفید موجود است. این متریال نسبت به سایر مارکها، خیلی سریع تر خشک می شود و می توان این مورد را جزو مزایای آن به حساب آورد. به طوری که شاید بتوان گفت کل پروسه خشک شدن در آن حدود چند دقیقه طول می کشد. اما در مورد این جسو برخی از هنرمندان گفته اند که نسبت به مارکهای دیگر کمی مشکل ثبات دارد. بدین معنی که بعد از خشک شدن در موارد نادر کمی عدم کیفیت و بافتهای ناخواسته در آن ایجاد شده است.

جسوی مایمری

آخرین مدلی که به بررسی آن خواهیم پرداخت جسوی مایمری می باشد. مایمری برای تمام سطوح اعم از چوب، پارچه و فلز مناسب می باشد و از کیفیت قابل قبولی نیز برخوردار است. کمپانی مایمری توصیه کرده است که برای استفاده بهتر، حتما آنرا با یک قلموی خیلی نرم بر روی سطح ساپورت خود پیاده سازی کنید. توصیه می شود که مایمری را با غلظت بالا استفاده نکنید زیرا منجر به پدید آمدن بافتهای ناخواسته شده و بر کیفیت ساپورت شما تاثیر می گذارد. مایمری مانند اکثر برندها، زود خشک نمی شود و توصیه می شود 24 ساعت پس از پیاده سازی شروع به کار رنگ بر روی آن نمایید. رنگدانه های موجود در مایمری بسیار قدرتمند می باشند و همین امر به درخشش رنگها در طول فرایند نقاشی کمک شایانی خواهد کرد. بافتی که این محصول در پایان کار به شما می دهد بک بافت نرم، زیبا و مخملی می باشد. این متریال در اندازه های مختلف و از 200 تا 500 میلی لیتر در دسترس است.

در پایان باید گفت که زیرسازی مناسب می تواند نقش بسیار موثر و اساسی در کیفیت نهایی اثر هنری شما داشته باشد و همینطور کمک زیادی به سهولت و تسریع فرایند کار خواهد کرد. کیفیت جسو نیز مانند کیفیت رنگ از اهمیت خاصی برخوردار است و رنگدانه های به کار رفته در آن تاثیر مشهود و قابل لمسی را در نتیجه نقاشی شما خواهند داشت.