آموزش روش نقاشی چند قشری

نویسنده: ایکاروس

نقاشی چند قشری یا رنگ گذاری لایه به لایه (و یا لایه گذاری چند باره) یکی از پیچیده ترین تکنیکهاییست که درصد نسبتا قابل توجه ای از هنرمندان را گرفتار خود مینماید. با این وجود این تکنیک به طور گسترده توسط نقاشان مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش نقاش طی چند نشست تابلو را به اتمام میرساند و در هر نشست باید رنگهای مرحله قبل کاملا خشک شده باشند. با این روش امکان پرداخت بیشتر به جزئیات وجود دارد و به دلیل رنگ گذاری لایه به لایه امکان نزدیک شدن به رنگهای مدل، صد در صد وجود دارد. قلم موهای با موی نرم برای این روش مناسب تر میباشند. تابلوی نقاشی زیر با روش چند قشری و توسط سیاوش مهویس اجرا شده است.

بنابراین به پایان رساندن این نوع از نقاشی، زمان بر بوده و مدت نسبتا طولانی را (بسته به سبک مورد نظر هنرمند) به خود اختصاص میدهد. این تکنیک برای سبکهایی نظیر نقاشی های واقعگرایانه و همچنین فرا واقعگرایانه و یا همان هایپر رئالیسم و فوتو رئالیسم بسیار کاربرد دارد.

اما مزایای نقاشی چند لایه چیست؟ چرا به هنرمندان مطالعه و فراگیری این سبک از نقاشی توصیه میگردد؟

در این نوع از نقاشی هنرمند به صورت جداگانه درگیر تنالیته و رنگ می شود به طوری که هر قسمت از پروژه با دقت و ظرافت زیادی جلو می رود که این موضوع بر کیفیت نهایی کار افزوده و مدیریت رنگها در پروژه را تسهیل می نماید.
قائدتا زمانی که در اثر هنری شما لایه های رنگی زیادی وجود دارد، این موضوع خود به خود به غنا و زیبایی اثر افزوده همچینین به کار زیبایی رنگی چشمگیرتری خواهد داد.
در این روش میبایست بر هر قسمت از اثر نقاشی به صورت جزیی و ریزبینانه تمرکز نمایید، همین موضوع دقت و کیفیت کار را چند برابر خواهد کرد.
در صورت اشراف و تسلط بر این سبک احتمال چرک شدن کار نسبت به سبکهای دیگر کمتر می باشد.

با تمام این امتیازاتی که ذکر شد این سبک از نقاشی همانطور که قبلا ذکر شد پیچیدگی های خاص خود را دارا می باشد و نیازمند آموزش زیر نظر اساتید حرفه ایست، نقاشی چند لایه صرفا پرداختن به لایه های متعدد نیست بلکه نوعی نقاشی ساختارمند می باشد که تمام اجزای یک نقاشی در پایان کار باید به یک انسجام هماهنگ در رنگ، نور سایه و تنالیته برسند. باور این موضوع که در این روش یک فرمول خاص وجود دارد مثلا از این قرار که کار با پنج لایه یا مثلا پانزده لایه به پایان می رسد باوریست غلط. برای مثال تیتزیانو نقاش بزرگ ایتالیایی در کار خود لایه های بسیاری را استفاده میکرده، گاهی موارد وی برای هر کار به سی لایه یا بیشتر در تمام نقاط نقاشی هم میرسیده است. اما این بدان معنی نیست که مثلا سی لایه قاعده کار او بوده است زیرا این موضوع به فاکتورهای بسیاری از قبیل سبک ساخت وساز، موضوع انتخاب شده، جنس و کیفیت رنگ و همچنین و مدیوم مورد استفاده بستگی دارد.

نقاشی چند لایه ای دارای هیچ نوع محدودیتی در موضوع نیست، چنانکه با این تکنیک میتوان منظره، پرتره، طبیعت بی جان و به طور کلی هر موضوع دیگری را مدل قرار داد. زمانی که هنرجو در این تکنیک به سطح پیشرفته رسید میتواند روش و شیوه خود را در این سبک شخصی تر و متمایز تر گرداند. بنابراین در این روش به مرور و با افزایش تجربه هر هنرمند به سبک و روش خود خواهد رسید و در روشهای لایه گذاری هنرمندان مختلف، طرز کارهای متفاوتی را شاهد خواهیم بود.

این روش به هیچ عنوان فقط خاص نقاشهای رئال یا هایپر رئال نمی باشد، بلکه در سبکهای مدرن نیز از کاربرد چشمگیری برخوردار است، برای مثال در نقاشی امپرسیونیسم این روش کاربرد شایانی دارد، چنانکه رنوار بعد از مدتی کار بر روی روشهای دیگر به این نتیجه رسید که بهترین روش برای اثر گذاری بهتر رنگها روش لایه گذاری می باشد.

برای اجرای یک اثر هنری به این سبک پیش از هرچیز باید درصدد ساپورت مناسب برای این کار برآمد، اگر قرار است از بوم نقاشی استفاده شود باید یک بوم با بافت ریز مورد استفاده قرار گیرد، اما ساپورتهای دیگر از قبیل پنلهای چوبی نیز برای این کار مناسب است.

بعد از انتخاب ساپورت، طراحی ابتدایی خصوصا در یک کار رئال از اهمیت بالایی برخوردار می باشد، یک طراحی با تناسبات ایده آل باعث تمیزتر شدن کار و تسریع اتمام تابلو خواهد شد. قدم بعد اجرای لایه اول نقاشی است، معمولا در لایه اول رنگ گذاری هدف رسیدن دقیق و کامل به رنگ مورد نظر در مدل نیست، و لایه اول مخصوصا کمی گرمتر و تیره تر از رنگهای اصلی در مدل رنگ گذاری میگردد. در لایه های بعدی بیشتر از رنگهای سرد تر و همچنین های لایتها استفاده میشود. و این عمل لایه گذاری تا آنجا پیش میرود که نقاش به رنگ نهایی برسد. حتما میبایست عمل لایه گذاری بعد از خشک شدن کامل رنگهای لایه قبلی انجام گیرد.

عمل هماهنگ کردن قسمتهای مختلف کار با یکدیگر و ایجاد حجم و نور سایه نیز در مراحل رنگ گذاری مورد توجه قرار میگیرد.

در این قمست از بحث توجه خواننده گرامی را به مطلبی که در سایت رسمی وینزور و در ارتباط با موضوع مورد نظر ما درج شده است جلب می نماییم:

زمانی که شروع به نقاشی رنگ روغن می نماییم معمولا ساختار نقاشی از مجموع لایه های مختلف شکل می گیرد. برای مثال زمانی که شما شروع به نقاشی پرتره می نمایید، ممکن است از رنگ بک راند کار را شروه کرده و بر روی آن شروع به طراحی تناسبات پرتره مورد نظر با یک رنگ متفاوت کنید، و بر روی آن شروع به اضافه کردن لایه های جدید به منظور ارائه جزییات کار کنید. این لایه ها تاثیرات متقابلی بر روی هم دارند. اگر میخواهید نتیجه بهتری در نقاشی خود داشته باشید ما در اینجا سه قانون و روش آزمایش شده را برای شما توضیح میدهیم:

1- چربتر بر روی چرب

هرلایه جدید باید از لایه قبلی خود انعطاف پذیرتر باشد، این کار با اضافه کردن مدیوم بیشتر به لایه جدید نسبت به لایه قبلی انجام پذیر است، این مدیوم لایه جدید را نسبت به لایه قدیمی نرم تر می کند، این عمل باعث شفاف تر شدن کار شده و در عین حال از ترک برداشتن کار بر اثر مرور زمان جلوگیری می نماید. اسم این قانون را انعطاف پذیر بر روی غیر انعطاف پذیر میگذاریم. شرکت وینزور تعداد وسیعی از مدیوم ها را ارائه میکند که یکی از آنها لیکوئین Liquin Original است، با استفاده از این مدیوم نیازی به اضافه کردن روغن به رنگ نخواهید داشت.

2- ضخیم بر روی نازک

زمانی که با رنگهای سنگین کار می کنید گذاشتن لایه های ضخیم تر بر روی لایه های نازک تر بهترین عملکرد را خواهد داشت زیرا لایه های نازک تر سریع تر خشک می شوند. برای مثال اگر شما علاقمند به کار در سبک impasto باشید حتما باید به این نکته توجه داشته باشید که لایه های نازک تر زیر لایه های ضخیم قرار گیرند در غیر این صورت کار شما ترک خورده و مخدوش می گردد.

3- لایه های دیر خشک بر روی لایه های زود خشک

بهترین راه برای نقاشی های لایه ای در لایه های پایین تر استفاده از رنگ هایی است که نسبت به رنگهای دیگر زودتر خشک می شوند. اگر برعکس این موضوع عمل شود به طوری که لایه های زود خشک شونده بر روی لایه های دیر خشک شونده قرار بگیرند به عمر و کیفیت کار خصوصا در سبک فوتو رئال یا رئالیستی ضربه جدی خواهد زد و در ضمن موجب به وجود آمدن ترک در کار خواهد شد. بدین صورت که لایه های بالا خشک شده اما در لایه های زیرین عمل خشک شدن همچنان ادامه دارد، این عمل به لایه بالایی فشار آورده و باعث باد کردن یا ترک خوردن در کار شده بعلاوه زیر اثر را هوا گرفته و کار در اصلاح تبله خواهد کرد.

در پایان باید به این نکته اشاره شود که نقاشی و خصوصا نقاشی چند قشری تکنیک پیچیده ای می باشد که نیازمند طی کردن دوره های آکادمیک زیر نظر افراد با تجربه است و همچنین نیاز به تمرین، صبر، پشتکار و ممارست دارد، این تکنیک قائدتا در زمان کوتاه بدست نخواهد آمد و قطعا با آموزش مناسب و تمرین کافی پیوسته ارتقاء پیدا کرده و به مرور منجر به نتایج بسیار دلپذیر و حتی شگفت انگیزی خواهد شد.